گستره امربه معروف و نهي از منکر در سيره رضوي

رضا وطن دوست - نه فريضه امربه معروف و نهي از منکر امري محدود و به موضوعي خاص اختصاص دارد و نه رسالت امام رضا(ع) در احياي معروف ها و مبارزه با منکرها، به حوزه اي خاص محدود مي شود. اين فريضه موضوعي بسيار گسترده است که در تمام ابعاد زندگي بشر جريان دارد و امام رضا(ع) نيز هر جا که لازم بوده، بدون مماشات و کنار آمدن با اهل منکر، به وظيفه الهي خود عمل کرده اند. اينک در اين مجال، امربه معروف و نهي از منکر امام رضا(ع) را در دو حوزه يادآور مي شويم.
از جمله ابعادي که شاهد امربه معروف و نهي از منکر امام رضا(ع) هستيم، بعد اقتصادي است که موارد ذيل از جمله اين موارد است.

نهي از اسراف
 

مرحوم کليني از ياسر، خادم آن حضرت آورده است که روزي، غلامان آن حضرت ميوه اي را خوردند و باقي مانده آن را دور ريختند. آن حضرت که اين اسراف کاري را ديدند برآشفتند و فرمودند: سبحان ا... ان کنتم استغنيتم فان اناسا لم يستغنوا أطعموا من يحتاج اليه؛ سبحان ا...! اگر شما از اين ميوه، بي نياز شده ايد، مردماني هستند که از آن، بي نياز نشده اند، آن را به آن ها بخورانيد.

نهي از پرخوري
 

امام رضا(ع) در ضرورت پرهيز از پرخوري فرمودند: لو ان الناس قصروا في الطعام، لاستقامت أبدانهم؛ چنانچه مردم خوراک خويش را کم کنند و پرخوري نکنند، بدن هاي آن ها دچار امراض مختلف نمي شود.

نهي از دور ريختن ضايعات سفره
 

آن حضرت، غذاهايي را که کنار سفره مي ريخت، جمع مي کردند و مي خوردند و هم به ديگران توصيه مي کردند تا آن را جمع کنند و بخورند، امام(ع) درباره پاداش اين کار، به نقل از پيامبر اکرم(ص) مي فرمودند: آنچه از نان و غذا کنار سفره مي ريزد بخوريد که آن، مهريه حورالعين است.

درختکاري
 

افزون بر اين که کاشتن درخت، به طبيعت و سالم سازي محيط زيست کمک مي کند، به طور مستقيم يا غيرمستقيم به اقتصاد خانواده و جامعه نيز کمک مي کند. خوب است درختکاري را از امام رضا(ع) بياموزيم که آن حضرت با وجود خستگي سفر طولاني در مسير حرکت به سمت ايران، در چندين مورد با دست مبارک خود اقدام به کاشت نهال کردند، کاشتن نهال بادام در نيشابور در منزل خانمي به نام پسنده، نمونه اي از اين اقدام خداپسندانه آن حضرت است.
از آن رو که بهداشت در زندگي انسان، نقشي حياتي دارد، شريعت اسلام در ضرورت رعايت آن در ابعاد مختلف زندگي، توصيه ها و راهکارهايي کارآمد ارائه داده است، موارد زير که مورد امر و يا نهي امام رضا(ع) واقع شده از جمله اين موارد است.

بهداشت دهان و دندان
 

رعايت بهداشت و پاکيزگي به ويژه بهداشت دهان و دندان، پيش از آن که امري اسلامي باشد امري حياتي است که لازم است آدمي در طول حيات خود آن را رعايت کند. در اين ميان توصيه اسلام به حفظ بهداشت دهان و دندان و مسواک زدن مثال زدني است. پيامبر اکرم(ص) مسواک زدن را تا مرز واجب بالا مي برند و مي فرمايند: اگر بر امتم دشوار نمي شد، مسواک زدن در هر نماز را بر آنان واجب مي ساختم.امام رضا(ع) که تربيت يافته مکتب اسلام است در خصوص بهداشت دهان و دندان رهنمودهايي شنيدني دارند که در اين مجال به نمونه هايي چند اشاره مي شود.
۱ - امام رضا(ع) به نقل از جدشان رسول خدا(ص) فرمودند: دهان شما راهي از راه هاي پروردگارتان است، پس آن را پاکيزه کنيد.
۲ - آن حضرت در توصيه به مسواک زدن، برخي فوايد آن را گوشزد مي کنند و مي فرمايند: مسواک زدن نور چشم را زياد مي کند، مو را مي روياند و آبريزش چشم را از بين مي برد.
۳ - امام رضا(ع) براي پيش گيري از زکام، راهي آسان و موثر پيشنهاد مي دهند و مي فرمايند: براي پيش گيري از زکام يا روزي سه قاشق عسل ميل کنيد يا مرتب گل نرگس را ببوييد.

بهداشت دست
 

امام رضا(ع) در پاسخ به اين سوال که آيا پس از بيدار شدن از خواب و پيش از شستن دست، مي توان دست داخل ظرف برد يا خير؟ فرمود: لا، لانه لايدري اين باتت يده فيغسلها؛ چرا که او نمي داند در طول شب دستش کجا بوده است.

آراستگي
 

از جمله اموري که بايد در زندگي اجتماعي مدنظر داشت و رعايت کرد، رعايت تميزي، آراستگي و خودآرايي در حد معمول است.آن دسته از آموزه هاي اسلامي که بر ضرورت نظافت و تميزي، مطلوبيت آراستگي و زيبايي، استفاده از بوي خوش و لباس زينتي، تعويض لباس و زدودن بوي عرق از خود و نيز آن قبيل از رواياتي که بر زشتي و شلختگي دلالت و يا اشاره دارد، همه و همه تاکيدي بر آراستگي در جامعه است.
بايستگي رعايت اين اصل را از امام رضا(ع) بياموزيم که هم، تميزي و آراستگي را از اخلاق پيامبران مي دانند: من اخلاق الانبياء التنظيف. و هم، پلشتي را امري زشت بر مي شمرند چنان که مي فرمايند: خداوند بزرگ، زيبايي و آراستگي را دوست دارد و فقر و فقرنمايي را دشمن دارد.
آن حضرت در نهي از کوتاهي در استفاده از بوي خوش فرمودند: لا تترکوا الطيب في کل يوم، فان لم تقدروا فيوم و يوم، فان لم تقدروا ففي کل جمعة؛ استفاده از بوي خوش را در هيچ روزي ترک نکنيد و اگر نتوانستيد يک روز در ميان، و اگر نتوانستيد پس هر جمعه، خود را خوشبو کنيد.
منبع:http://www.khorasannews.com
ارسال توسط کاربر محترم سایت : hasantaleb